Ekstrasistol: Nedir, Neden Olur, Tedavisi Nasıldır?
Birçok kişi zaman zaman kalp atışlarını farklı hissetmektedir. Normalde ritmik bir şekilde çarpan kalp, bazen beklenmedik bir atış yapmaktadır. Bu tür anormal kalp atışları, ekstrasistol olarak adlandırılmaktadır. Genellikle zararsız olsa da bazı durumlarda daha ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilmektedir.
Ekstrasistol Nedir?
Kalbin normal ritmini bozarak ekstra atımlar yapması durumudur. Bu atımlar, normalde beklenmedik bir şekilde ortaya çıkmakta ve kalp ritminin düzensizleşmesine yol açmaktadır. Kalbin üst veya alt odacıklarında meydana gelen erken uyarılarla oluşmaktadır.
Çoğu insan, birkaç ekstrasistol atımını hissetmeden günlük yaşamını sürdürebilmektedir. Ancak bazı kişilerde bu durum belirgin hale gelebilmekte ve endişe yaratabilmektedir. Ayrıca tek bir atım olabileceği gibi, gruplar halinde de meydana gelebilmektedir.
Belirtileri Nelerdir?
Kalbin ritminin bozulması durumunun belirtileri kişiden kişiye değişebilmektedir. Bazı insanlar bu atımları hissetmeyebilirken, diğerleri için rahatsız edici olabilmektedir. Yaygın belirtiler aşağıdaki gibidir:
- Kalp Çarpıntısı: Kalp atışlarının düzensizleşmesi, çarpıntı hissine yol açabilmektedir.
- Göğüs Sıkışması: Bazı kişilerde göğüs bölgesinde baskı veya sıkışma hissi olabilmektedir.
- Nefes Darlığı:Kalp çarpıntı ile birlikte nefes alırken zorluk yaşanabilmektedir.
- Yorgunluk: Kalp ritmindeki düzensizlik, genel bir yorgunluk hissine yol açabilmektedir.
- Baş Dönmesi: Düzensiz kalp atışları, bazı durumlarda baş dönmesine sebep olabilmektedir.
Ekstrasistolun Nedenleri
Ekstrasistolun birçok farklı nedeni olabilmektedir. Genellikle kalpte herhangi bir yapısal sorun yoksa, bu durum zararsızdır. Ancak bazı sağlık sorunları, bu durumun daha sık görülmesine neden olabilmektedir. Yaygın nedenler aşağıdaki gibidir:
- Stres ve Anksiyete: Psikolojik stres, kalp atışlarının düzensizleşmesine yol açabilmektedir. Endişe, kaygı ve stres, bu ritim bozukluğunun tetikleyicisi olabilmektedir.
- Kafein ve Alkol Tüketimi: Aşırı miktarda kafein veya alkol tüketimi kalp ritmini bozabilmektedir.
- Sigara İçmek: Sigara içmek, kalp atışlarını hızlandırabilmekte ve düzensizleştirebilmektedir.
- Elektrolit Dengesizlikleri: Potasyum, kalsiyum ve magnezyum gibi elektrolitlerin eksikliği, kalp ritmini bozabilmektedir.
- Yüksek Kan Basıncı (Hipertansiyon): Yüksek kan basıncı, kalp odacıklarının daha fazla zorlanmasına neden olabilmektedir. Bu da kalp ritmi bozukluğunun sıklığını artırabilmektedir.
- Kalp Hastalıkları: Kalp kası hastalıkları, koroner arter hastalıkları ve kalp kapak hastalıklarıekstrasistol riskini artırabilmektedir.
- Hormon Değişiklikleri: Özellikle hamilelik ve menopoz gibi durumlarda hormon dengesizlikleri, ekstrasistollerin görülmesini tetikleyebilmektedir.
- İlaç Kullanımı: Bazı ilaçlar, özellikle kalp ritmini etkileyen ilaçlar, ekstrasistol oluşumuna neden olabilmektedir.
Ekstrasistol Tedavisi
Çoğu durumda, ekstrasistol tedavi gerektirmemektedir. Bu durum, kişiyi rahatsız etmedikçe ve altta yatan bir sağlık sorunu yoksa genellikle zararsızdır. Ancak bazı kişilerde, ekstrasistolun daha sık ve rahatsız edici hale gelmesi tedavi gerektirebilmektedir. Tedavi seçenekleri aşağıdaki gibidir. Ancak unutulmamalıdır ki tedavi kişiye özel olarak düzenlenmelidir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
- Stresi yönetimi
- Kafein ve alkol tüketiminin sınırlandırılması
- Sigara tüketiminin bırakılması
- Düzenli egzersiz yapılması
- Sağlıklı bir diyetin benimsenmesi
İlaç Tedavisi: Ekstrasistol, bazı durumlarda ilaçlarla tedavi edilebilmektedir. Beta blokerler veya kalsiyum kanal blokörleri gibi ilaçlar, kalp atışlarını düzenlemeye yardımcı olabilmektedir.
Elektrofizyolojik Tedavi (Kateter Ablasyonu): Şiddetli ekstrasistol vakalarında, kateter ablasyonu tedavisi uygulanabilmektedir. Bu tedavi, kalpteki anormal elektriksel iletimi durdurarak düzensiz kalp atışlarını tedavi etmeyi amaçlamaktadır.
Ekstrasistolun Önlenmesi
Ekstrasistolun önlenmesi, genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ile mümkündür. Sağlıklı bir kalp için düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı bir diyet uygulamak ve stresi yönetmek önemlidir. Ayrıca aşırı alkol ve kafein tüketiminden kaçınmak da bu tür ritim bozukluklarının önlenmesine yardımcı olabilmektedir.