Tansiyon İlacı Yan Etkileri Nelerdir?
Tansiyon ilacı kullanımı hipertansiyon tedavisinde yaygın olsa da, yan etkisiz bir ilaç günümüz koşullarında mümkün değildir. Aslında, hipertansiyonun bazı durumlarda ilaçsız tedavisi bile mümkündür. Tuz azaltma, kilo verme ve düzenli hareket gibi yaşam tarzı değişiklikleri ile hastaların önemli bir kısmında tansiyon kontrol altına alınabilmektedir.
Tansiyon İlacı Nedir?
Tansiyon ilacı, hipertansiyon olarak da bilinen yüksek kan basıncını düşürmek ve kontrol altına almak için kullanılan ilaçlardır. Bu ilaçlar, kan damarlarını genişletmektedir. Bu sebeple, kalbin daha az efor sarf etmesini sağlayarak veya vücuttaki fazla su ve tuzu atarak kan basıncını düşürmektedirler. Hipertansiyon dünyada milyonlarca insanı etkileyen ve genellikle hiçbir belirti göstermeyen bir hastalıktır. Ancak, tedavi edilmediğinde inme, kalp yetmezliği, kalp krizi ve böbrek hastalığı gibi ciddi sorunlara yol açabilmektedir.
En hafif tansiyon ilacı hangisi sorusunun cevabı kişiden kişiye değişmektedir. Çünkü her ilacın potansiyel yan etkileri vardır. Bu sebeple, kişinin bünyesine göre uygun ilaç seçimi yapılmalıdır. Özellikle yaşla birlikte hipertansiyonun şiddeti artabilmekte ve kan basıncını kontrol etmek zorlaşabilmektedir. Ancak hipertansiyon ilaçlarının olası yan etkileri, tedavi edilmeyen yüksek tansiyonun kalbe, beyne ve böbreklere vereceği hasarın yanında çok daha önemsizdir. Ayrıca, ilaçların patent süreleri dolduktan sonra farklı firmalar aynı etken maddeyi içeren ilaçları farklı marka isimleriyle üretebilmektedir. Bu nedenle, her zaman doktor tarafından kişiye özel olarak seçilmeli ve önerildiği şekilde kullanılmalıdır.
Tansiyon İlaçlarının Yan Etkileri Neden Önemlidir?
Tansiyon ilaçları, hipertansiyonun kontrol altına alınmasında önemli rol oynar. Ancak bazı hastalarda, her ilaçta olabileceği gibi yan etkiler görülebilmektedir. Bu yan etkiler çoğunlukla hafif düzeydedir ve zamanla azalabilmektedir. En sık karşılaşılan yan etkileri şunlardır:
- Baş dönmesi
- Ayak bileklerinde ödem (şişlik)
- Baş ağrısı
- Yorgunluk ve halsizlik hissi
- Göğüs ağrısı veya sıkışması
- Kuru öksürük (özellikle ACE inhibitörü grubunda sık görülür)
- Mide bulantısı veya hazımsızlık
- Kalp ritminde düzensizlik
- Sık idrara çıkma (diüretik grubu ilaçlarda yaygın)
- Ciltte döküntü ya da kaşıntı (nadir)
Bu yan etkiler çoğu zaman hayatı tehdit etmemektedir. Basit müdahalelerle kontrol altına alınabilmektedir. En önemlisi, yan etki görüldüğünde ilacı kendi başına bırakmak yerine mutlaka doktora danışmaktır. Ani ilaç kesilmesi tansiyonun hızla yükselmesine ve ciddi komplikasyonlara (inme, kalp krizi) yol açabilmektedir. Doktor gerekli görürse ilacı değiştirebilir veya doz ayarlaması yapabilmektedir.
Tansiyon İlaçları ve Yaygın Yan Etkileri
Son yıllarda geliştirilen modern tansiyon ilacı türleri, yan etkileri azaltılmış olsa da, her birinin kendine özgü etki profili bulunmaktadır. İlaç tedavisinin başarısında, potansiyel yan etkileri bilmek büyük önem taşımaktadır.
Delix
Delix (Ramipril), ACE inhibitörü grubunda yer almaktadır. En yaygın yan etkisi kuru öksürüktür. Ayrıca baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik de görülebilmektedir. Nadiren fasiyal anjiyoödem (yüz, dudak ve boğazda şişme) oluşabilmekte ve acil olarak tıbbi müdahale gerektirmektedir. Kaşıntı, döküntü gibi alerjik reaksiyonlar da görülebilmektedir. Böbrek fonksiyonu bozuk hastalarda dikkatle kullanılmalıdır.
Adalat
Adalat (Nifedipin), kalsiyum kanal blokeri grubundan bir ilaçtır. En sık görülen yan etkileri arasında baş ağrısı, periferik ödem, vazodilatasyon ve palpitasyon yer almaktadır. Bunun yanında kabızlık, baş dönmesi ve yüzde kızarma da sık görülen etkilerindendir. Nadir olarak dişeti şişmesi, görme bozuklukları ve cilt döküntüleri de bildirilmiştir.
Coversyl
Coversyl (Perindopril), ACE inhibitörü sınıfındadır. Yaygın görülen yan etkileri arasında baş ağrısı, baş dönmesi, öksürük ve yorgunluk hissi bulunmaktadır. Daha nadir olarak depresyon, uykusuzluk, karıncalanma hissi, çarpıntı ve kas krampları görülebilmektedir. Ancak ciddi alerjik reaksiyonlar nadirdir.
Zanipress
Zanipress, enalapril ve lerkanidipin etken maddelerinin kombinasyonudur. Öksürük, baş ağrısı, sersemlik hissi, bacaklarda şişlik ve cilt döküntüsü en yaygın yan etkileridir. Ciddi durumlarda, eller, ayaklar, yüz veya dilde şişme, nefes alma zorluğu görülebilmektedir. Bu durumlar acil müdahale gerektirmektedir.
Ayra
Ayra (Kandesartan), ARB grubu bir tansiyon ilacıdır. Sersemlik, baş dönmesi, baş ağrısı ve üst solunum yolu enfeksiyonu en sık karşılaşılan yan etkileridir. Ayrıca kan potasyum seviyesinde artış, böbrek fonksiyonlarında değişiklikler görülebilmektedir. Ciddi alerjik reaksiyonlar çok nadir görülmektedir.
Tarka
Tarka, verapamil ve trandolapril kombinasyonudur. Öksürük, baş dönmesi, baş ağrısı ve kabızlık yaygın yan etkileridir. Ayrıca yüzde kızarma, kalp atım hızında değişiklikler ve ayak bileğinde şişme görülebilmektedir.
Tansiyon ilacı yan etkileri görüldüğünde ilacı kesmek yerine doktorunuza danışmanız önemlidir. Birçok tansiyon ilacı isimleri arasından size en uygun olanı doktorunuz belirleyecektir. Bütün bu süreçlerde doktor kontrolünü ihmal etmemek, sağlıklı bir yaşam için temel adımdır. Unutmayın ki, hipertansiyon tedavisinde süreklilik ve sabır göstermek, kalp, beyin ve böbreklerinizi korumak için en akıllıca yaklaşımdır.