Ventriküler Taşikardi: Nedir, Belirtileri, Tedavisi

Ventriküler Taşikardi: Nedir, Belirtileri, Tedavisi

Ventriküler Taşikardi kalbin dakikada 120-250 atım gibi tehlikeli derecede hızlandığı yaşamı tehdit eden bir kalp ritim bozukluğudur. Normal şartlarda kalbimiz dakikada sadece 60-100 kez atarken, bu durumda kalp çok daha hızlı çalışır ve etkili kan pompalama yeteneği azalır. Özellikle kalp hastalığı olan bireylerde, Ventriküler Taşikardi ani ölüm riskini artırır ve %28 oranında kalp krizi ile ilişkilidir.

Bu yazımızda taşikardi nedir, ventriküler nedir sorularına cevap verirken, kalbin alt odacıklarında oluşan bu anormal elektrik sinyallerinin neden olduğu taşikardi hakkında detaylı bilgi sunacağız. Ayrıca çarpıntı, göğüs ağrısı, nefes darlığı gibi belirtileri ve ilaçlardan ablasyona kadar tedavi yöntemlerini de inceleyeceğiz. Bu bilgiler ışığında, 30 saniyeden uzun süren kalp atışlarının neden acil müdahale gerektirdiğini de anlayacaksınız.

Ventriküler Taşikardi Nedir?

Kalbin elektrik sistemindeki bozulmalar sonucu ortaya çıkan Ventriküler Taşikardi, kalbin alt odacıklarından (ventriküllerden) kaynaklanan ve dakikada 120-250 atım gibi tehlikeli derecede hızlı seyreden bir ritim bozukluğudur. Ventrikül ise kalbin alt odacıklarına verilen isimdir. Bu odacıklarda anormal elektriksel uyarılar oluştuğunda, kalp aşırı hızlanır. Normal düzenli kasılma düzeni bozularak etkili kan pompalama yeteneği ciddi şekilde azalır.

Taşikardi nedir diye sorduğumuzda, kalbin normalden hızlı atması olarak tanımlanır. Ancak Ventriküler Taşikardi özel bir durumdur. Normalde kalp ritmi, üst kısımdaki sinoatrial düğümden (doğal kalp pili) başlayarak düzenli bir şekilde yayılmaktadır. Oysa taşikardi durumunda, ventriküllerdeki bir bölgeden anormal uyarılar oluşur. Bu uyarılar bir döngüye girerek hızlı atışlara neden olur. Böylece kalp, vücuda yeterli kan pompalayamaz hale gelir. Tedavi edilmediğinde kalp durması veya ani kardiyak ölüm riski ortaya çıkar.

Ventriküler Taşikardi süresine göre ikiye ayrılmaktadır.

• Sürekli olmayan VT: 30 saniyeden kısa sürer.
• Sürekli VT: 30 saniyeden uzun sürer veya hemodinamik bozulma nedeniyle acil müdahale gerektirir.

Oluşum mekanizmalarına göre üç temel tipi vardır:

• Reentry (yeniden giriş): Önceki iskemi veya infarkta bağlı miyokardiyal skara bağlı gelişir.
• Tetiklenmiş aktivite: Erken veya geç ardıl depolarizasyonlar sonucu oluşur.
• Anormal otomatisite: Hücrelerin anormal şekilde kendi kendine uyarı üretmesidir.

Kaynağına göre ise üç farklı grupta incelenebilmektedir.

• İdiopatik VT: Altta yatan yapısal neden olmaksızın gelişir.
• Yapısal kalp hastalığına bağlı VT: Örneğin iskemi, kardiyomiyopati gibi durumlarda görülür.
• Elektriksel sistem hastalıklarına bağlı VT: Brugada sendromu, uzun/kısa QT sendromları gibi kalıtsal kanalopatilerde ortaya çıkar.

Ventriküler Taşikardi Belirtileri

Kalbimizin tehlikeli bir şekilde hızlanması ile karakterize olan Ventriküler Taşikardi belirtileri, kalbin vücuda yeterli kan pompalayamamasından kaynaklanır. Kişi, kalbin dakikada 100 atımın üzerine çıktığı durumlarda çeşitli semptomlar yaşayabilmektedir. Özellikle 30 saniyeden uzun süren ataklar (sürekli VT), acil tıbbi müdahale gerektiren yaşamı tehdit eden bir durum haline gelebilmektedir.

Ventriküler Taşikardi sırasında en sık görülen belirtiler şunlardır:

• Göğüs ağrısı veya sıkışma hissi
• Ani ve hızlı gelişen çarpıntı
• Baş dönmesi ve dengesizlik
• Nefes darlığı
• Bayılma veya bayılma hissi
• Bilinç kaybı

Göğüs ağrısı, Ventriküler Taşikardi sırasında kalbin hızlı ve düzensiz çalışması sonucu kalp kasına yeterli oksijen gitmemesinden kaynaklanır. Bu ağrı genellikle göğüste sıkışma, yanma veya keskin bir ağrı şeklinde hissedilmektedir. Ayrıca boyun, sol kol veya çeneye yayılabilmektedir.

Çarpıntı, kalpte küt küt atma veya çırpınma hissi şeklinde kendini gösterir. Taşikardi durumunda kişi, kalbin göğüs kafesinde çok hızlı çarptığını hisseder. Nabız genellikle dakikada 120-250 atıma kadar çıkabilmektedir. Bunun yanı sıra, kalbimizin alt odacıklarında anormal elektrik sinyalleri oluştuğunda, kalp atışı düzensizleşir.

Baş dönmesi ve bayılma ise kalbin beyne yeterli kan pompalayamaması sonucu ortaya çıkar. Taşikardi, beyine giden kan akışında azalma olarak görülmektedir. Kan akışı kritik seviyenin altına düştüğünde, bilinç kaybı yaşanabilmektedir. Özellikle sürekli VT atakları sırasında bayılma sıkça görülmektedir. Bu durum kardiyak arrest (ani ölüm) riski taşır.

Nefes darlığı, kalbin akciğerlere ve vücudun geri kalanına yeterli kan pompalayamaması nedeniyle oluşur. Kişide nefes alırken zorlanma hissi meydana gelir. Akciğerlerde sıvı birikimi oluşabilir ve bu durum nefes darlığını daha da kötüleştirebilmektedir.

Ventriküler Taşikardi belirtilerinin şiddeti ve süresi kişiden kişiye değişiklik gösterir. Kısa süreli ataklar (30 saniyeden az) belirti vermeyebilirken, uzun süreli ataklar ciddi sonuçlara yol açabilmektedir. Bu belirtileri yaşayan kişilerin vakit kaybetmeden tıbbi yardım alması hayati önem taşır.

Ventriküler Taşikardi Tedavisi

Kalp sağlığı açısından Ventriküler Taşikardi tedavisi hayati önem taşır ve en ince ayrıntılar titizlikle değerlendirilmelidir. Tedavi seçiminde hastanın yaşı, farklı hastalıkların varlığı ve genel sağlık durumu belirleyici rol oynar. Çoğu hastada ilaç tedavisi, ablasyon ve bazı durumlarda kalp pili uygulamasından oluşan çoklu yaklaşım gereklidir.

İlaç Tedavisi

Taşikardi durumlarında ilk basamak olarak kullanılmaktadır. Anti-aritmik ilaçlar (amiodaron, sotalol, prokainamid, beta blokerler, kalsiyum kanal blokerleri gibi) kalp ritmini düzenlemeye yardımcı olur. Ancak bu ilaçlar kesin ve kalıcı çözüm sağlamaz. Sadece atakları önlemeye veya sıklığını azaltmaya yönelik etki gösterir. Özellikle 30 saniyeden uzun süren ataklar için daha ileri tedavi yöntemleri tercih edilmektedir.

Ablasyon Tedavisi

Ventriküler Taşikardiye neden olan anormal elektriksel odakların kateter yardımıyla etkisiz hale getirilmesi işlemidir. Bu yöntem daha kalıcı bir iyileşme sağlar ve pek çok açıdan avantajlıdır. Çalışmalarda ablasyon yapılan hastaların %83'ünde başarı sağlandığı ve ortalama altı aylık takipte asemptomatik kaldıkları bildirilmiştir.

İmplante Edilebilir Kardiyoverter Defibrilatör (ICD)

Hayati tehlike oluşturan durumlarda kullanılan bir cihazdır. ICD, kalp ritmini sürekli izleyerek tehlikeli ritim algıladığında otomatik şok vererek kalbi normal ritmine döndürür. Bu cihazlar ani kardiyak ölüm riskini önemli ölçüde azaltır. Yeni yapılan PAUSE-SCD çalışmasında, ICD tedavisinden sonraki 90 gün içinde birinci basamak tedavi olarak kateter ablasyonunun, VT nüksü, kardiyovasküler hastaneye yatış ve ölüm riskini %42 oranında azalttığı gösterilmiştir.

Acil durumlarda, nabızsız Ventriküler Taşikardi için hemen resüsitasyona başlanmalı ve acil defibrilasyon uygulanmalıdır. Nabızlı fakat anstabil hastalarda ise 100J senkronize kardiyoversiyon tercih edilmektedir. Böylece taşikardinin tehlikeli bir türünü oluşturan bu ritim bozukluğunda hayat kurtarıcı tedaviler devreye girer.

Sonuç olarak, Ventriküler Taşikardi yönetiminde erken teşhis, doğru tedavi ve düzenli takip, hastalara daha kaliteli ve uzun bir yaşam sunmaktadır.