Kalp Krizi ve Panik Atak: Hangisi Olduğunu Nasıl Anlarsınız?
Kalp krizi belirtileri ile panik atak belirtileri sıklıkla birbiriyle karıştırılmaktadır. Göğüs ağrısı yaşadığımızda bunun hangisi olduğunu anlamak oldukça zordur. Acil servise kardiyak olmayan göğüs ağrısıyla başvuran 1.300 kişinin yüzde 77'sinden fazlası aslında panik atak geçirmiştir. Bu durum, iki rahatsızlık arasındaki benzerliğin ne kadar yanıltıcı olduğunu gösterir.
Belirtileri Tanımak: Panik Atak mı, Kalp Krizi mi?
Göğüs ağrısı, nefes darlığı ve kalp çarpıntısı yaşadığınızda içinize korku düşer. Bu belirtiler her iki durumunda da görülmektedir. Kriz durumunda göğüste basınç, sıkışma ve ağrı hissedilmektedir. Genellikle bu ağrı sol kola, boyuna, çeneye veya sırta yayılmaktadır. Bununla birlikte soğuk terleme, mide bulantısı ve baş dönmesi de ortaya çıkar. Bu belirtiler daha uzun sürelidir ve şiddetlidir.
Panik atakta ise göğüs ağrısı daha çok keskin veya bıçak gibi hissedilmektedir. Atak aniden başlamakta ve 10-30 dakika içinde sonlanmaktadır. Hasta genellikle ölüm korkusu veya kontrolünü kaybetme hissi yaşar. Önemli fark şudur: Kalp Krizi sırasında kalp kası yeterince kan alamaz ve hücreler zarar görür. Panik atakta ise fiziksel bir hasar olmaz, semptomlar psikolojik tepkidir.
Neden Benzer Hissedilmektedir?
Vücudumuz tehdit algıladığında "savaş ya da kaç" tepkisi tetiklenmektedir. Panik atak sırasında bu tepki, gerçek bir tehdit olmadan harekete geçer. Sonuç olarak, semptomlar Kalp Krizi belirtileriyle şaşırtıcı derecede benzer hissedilmektedir. Ani adrenalin yükselişi kalbi ve akciğerleri birkaç şekilde etkiler. Öncelikle, kalp atış hızı artar. Bununla birlikte, pompalanan kan miktarı genişler. Ayrıca, kan basıncı seviyeleri yükselir. Son olarak, solunum hızı da artar.
Bu fizyolojik değişimler her iki durumda da benzer belirtilere yol açar. Göğüs ağrısı, nefes darlığı, baş dönmesi ve soğuk terleme bunların başında gelir. Ancak, kalpte ağrı genellikle daha uzun sürer. Halbuki panik atak çoğu kişi için sadece yaklaşık 10 dakika sürer ve aniden başlar.
Farkları Anlamak: 5 Kritik Kriter
Kalp Krizi ve panik atak arasındaki ayrımı yapmak hayat kurtarıcı olmaktadır. Bu iki durumu birbirinden ayırt etmenize yardımcı olacak 5 kritik kriter:
- Süre: Kalp Krizi belirtileri daha uzun sürer ve şiddeti dalgalanmaktadır. Öte yandan panik atak genellikle 10-20 dakika içinde hafifler.
- Ağrı Tipi: Kalp Krizinde göğüste baskı ve ezilme tarzında ağrı hissedilmektedir. Panik atakta ise batma, keskin veya yanma hissi görülmektedir.
- Tetikleyiciler: Panik atak genellikle stres, korku veya kaygı sonrası aniden başlar. Kalp Krizi ise efor, ağır yemek veya soğuk hava gibi fiziksel etkenlerle tetiklenmektedir.
- Yayılım: Kalp Krizinde ağrı kol, çene veya boyun gibi bölgelere yayılmaktadır. Ancak panik atakta ağrı çoğunlukla göğüste kalır ve noktasal alandadır.
- Tıbbi Tanı: Kesin tanı sadece EKG ve kan testleri ile konulabilmektedir. Bu nedenle göğüs ağrısı yaşadığınızda mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.
Bunlarla birlikte, panik atak psikolojik nedenlere bağlı bir semptomdur. Kalp Krizi ise kalp sağlığıyla ilgili ciddi bir tıbbi durumdur. Her iki durum da benzer semptomlar gösterse de tedavi yöntemleri tamamen farklıdır.
Doğru Müdahale İçin Bilmeniz Gerekenler
Göğüs ağrısı yaşadığınızda kesin tanı koymak evde mümkün değildir. Şüphe Göğüs ağrısı yaşadığınızda kesin tanı koymak evde mümkün değildir. Şüphe durumunda her zaman kalp olasılığını öncelikle düşünün.
Göğüs ağrısı 10 dakikadan uzun sürüyorsa, ağrı kol, boyun veya çeneye yayılıyorsa, hemen 112'yi arayın. Soğuk terleme, bulantı veya bayılma hissi varsa tıbbi yardım almakta tereddüt etmeyin. Kalp Krizi durumunda şunları yapın:
- Kişiyi yarı oturur pozisyonda tutun.
- Dar kıyafetleri gevşetin.
- Aspirin çiğnemesini sağlayın (alerjisi yoksa).
- Kişiyi yalnız bırakmayın.
Panik atak durumunda derin nefes alıp verme egzersizleri faydalı olur. Nefesi 4 saniye alıp, 7 saniye tutup, 8 saniye vermek etkilidir. Ayrıca, bedensel duyumların geçici olduğunu hatırlatmak önemlidir.
Unutmayın ki, acil servise göğüs ağrısıyla başvuranların önemli bir kısmında panik atak görülmektedir. Ancak doğru teşhis için mutlaka tıbbi değerlendirme gerekir.