Kardiyovasküler Hastalık Nedir, Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Kardiyovasküler hastalıklar günümüzde en önemli ve önlenebilir ölüm nedenleri arasında yer almaktadır. Verilere göre, 2019 yılında dünya çapında 18,6 milyon kişi bu hastalıklardan hayatını kaybetmiştir. Türkiye'de ise ölüm nedenleri arasında yüzde 36,8 ile dolaşım sistemi hastalıkları ilk sırada yer almaktadır. Bu rakamlar, sağlığımız için ciddi bir tehdit oluşturduğunu gösteriyor.
Kardiyovasküler Hastalık Nedir ve Neden Önemlidir?
Kardiyovasküler hastalık, kalp ve damar sistemini etkileyen sağlık sorunlarının genel adıdır. Bu hastalıklar, kalp krizi, inme, koroner arter hastalığı ve kalp yetmezliği gibi ciddi durumları kapsar. Kardiyovasküler nedir sorusunun yanıtı, dolaşım sistemini etkileyen tüm hastalıkları içerir.
Kardiyovasküler sistem, vücuda oksijen ve besin taşıyan bir motor görevi görür. Kalbimizin pompaladığı kan, atardamarlar yoluyla önce koroner sisteme sonra tüm vücuda dağıtılmaktadır. Bu sistemdeki sorunlar, hayati organların işlevlerini doğrudan etkiler. Bu hastalıkların önlenmesi ve tedavisi için yaşam tarzı değişiklikleri büyük önem taşır. Kalp sağlığı, yaşam kalitemizi belirleyen temel faktörlerden biridir.
Belirtileri ve Türleri
Kalp ve damar sisteminde meydana gelen problemler, Kardiyovasküler hastalıkların temel belirtileriyle kendini gösterir. Göğüs ağrısı en tanınan belirti olup genellikle göğsün ortasında veya sol tarafında basınç hissi şeklinde ortaya çıkar. Buna ek olarak nefes darlığı, çarpıntı, yorgunluk ve bacaklarda şişlik yaygın görülen diğer semptomlardır.
Kadınlar ve erkeklerde belirtiler farklılık göstermektedir. Erkekler daha çok göğüs ağrısı yaşamaktadır. Kadınlarda ise nefes darlığı, mide bulantısı ve aşırı yorgunluk daha sık görülmektedir.
Koroner arter hastalığı, kalbi besleyen damarların daralması sonucu oluşur ve en sık görülen türdür. Ayrıca, kalp yetmezliği, aritmiler, kalp kapak hastalıkları ve periferik arter hastalığı diğer yaygın türlerdir. Doğuştan gelen kalp hastalıkları ise genellikle doğumdan itibaren var olan ve kalpteki anormallikleri içerir.
Risk Faktörleri ve Değerlendirme Sistemleri
Risk faktörleri, kardiyovasküler hastalık gelişme olasılığını belirleyen etkenlerdir. Bu faktörler, değiştirilebilen ve değiştirilemeyen olarak ikiye ayrılmaktadır. Değiştirilemeyen risk faktörleri arasında yaş, cinsiyet ve aile öyküsü yer alır.
Yüksek LDL kolesterol, hipertansiyon, sigara kullanımı, diyabet, obezite ve fiziksel aktivite eksikliği en önemli risk faktörleridir. Sistolik kan basıncındaki her 20mmHg'lık artış, koroner kalp hastalığı ve inme riskini iki kat artırır. Büyük tansiyon değeri, sigara kullanımı, kolesterol seviyesi gibi özellikler, ölüm riskini belirlemede önemli role sahiptir.
Risk değerlendirme sistemleri, kardiyovasküler hastalık riskini öngörmek için kullanılmaktadır. Sağlık Bakanlığı e-Nabız sistemi üzerinden 10 yıllık ölümcül koroner kalp hastalığı riski hesaplanabilmektedir.
Kardiyovasküler Hastalıkların Tedavi Yöntemleri
Tedavi yöntemleri, kardiyovasküler hastalığın türü ve hastanın durumuna göre kişiselleştirilmektedir. Öncelikle yaşam tarzı değişiklikleri önerilmektedir. Bu nedenle düzenli egzersiz, dengeli beslenme ve kilo kontrolü büyük önem taşır. Bunun yanında, sigara ve alkol tüketiminin sınırlandırılması gerekmektedir. Özellikle düşük tuz, şeker tüketimi ve lif açısından zengin gıdalar tercih edilmelidir.
İlaç tedavisi, kronik kardiyovasküler hastalıklarda sıkça kullanılmaktadır. Ayrıca Kardiyovasküler nedir sorusunun cevabını tamamlayan tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahaleler de bulunmaktadır. Ek olarak stent yerleştirme, koroner arter baypas ve kalp kapakçığı ameliyatları yaygın cerrahi işlemlerdir. Ameliyat ve diğer yöntemler uzman kardiyolog gözetiminde uygulanması ve tedavi sonrası yaşam tarzı değişikliklerinin sürdürülmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak, erken teşhis ve önleyici tedbirler hayati önem taşır. Risk faktörlerinin kontrol altına alınması gerekir. Düzenli egzersiz alışkanlığı edinilmelidir. Tansiyonun düzenli olarak ölçülmesi önerilmektedir. Ayrıca kolesterol seviyelerinin kontrol edilmesi şarttır. Bununla beraber dengeli beslenme programı uygulanmalıdır.